Mîsyona Magnetospheric Multiscale fêkî daye pîvana pêla şokê ya yekem
NASA, bi rêya mîsyona Magnetospheric Multiscale, piştî ku çar salan li fezayê ma, yekem pîvana pêleka navgerstêrkan pêk anî. Pêlên şokê ji parçikan têne çêkirin û ji hêla rojê ve têne avêtin. Bi saya keştiya fezayî ya Magnetospheric Multiscale ku di wextê rast û li cîhê rast de bû ku vê vedîtina mezin pêk bîne.
Ev pêl tiştekî seyr in, wek celebek rûbirûbûna bêlihev, ku tê de hemî cûreyên pirtik bi zeviyên elektromagnetîk ve enerjiyê vediguhezînin hev. Ev bûyer pir ecêb e, lêbelê, ew dikare di hemî gerdûnên heyî de rû bide; Ew li beşên mîna çalên reş, supernova an stêrên dûr jî çêdibin.
Mîsyona MMS (Magnetospheric Multiscale)
Ev mîsyon berpirsiyarê lêkolîn û hewldana pîvandina bûyerên xerîb e da ku fenomenên din ên gerdûnê fam bike. Ev pêlan bi tavê dest pê dikin, ya ku pariyên bi navê "Bayê tavê" derdixe, ku dikarin du cure bin; bi lez û bez.
Ev pêl gava ku hewayek bilez karibe pêlekek hêdî bi ser bikeve çêdibe, pêlek şokê çêdike ku li her derê berfireh dibe. Mîna di 8ê Tîrmeha 2018an de, ku vê mîsyonê dema ku li nêzî me, Erdê derbas dibû, bi amûrên cihêreng re lihevketinek navgerstêrkan bi dest xist; bi van daneyan û bi saya Fast Plasma Investigation, ku amûrek e ku dikare îyonan ji elektronan li dora keştiya fezayê MMS bi qasî 6 carî her saniye bipîve.
Ji ber daneyên ku wan karîbûn di 8ê Çileyê de bibînin, wan ferqek îyonan dît ku di demek kurt de îyonek din ku ji îyonên ku li nêzî herêmê pêk dihat, nêzîk bû; Di analîzkirina van hemîyan de, zanyar delîlên hin veguheztina enerjiyê dîtin ji ber ku ev li dora salên 80-an hate pêşniyar kirin.
Zanyar tenê hêvî dikin ku pêlên herî qels keşf bikin ji ber ku ev pêlên herî kêm û kêm têne fam kirin, dîtina pêlên mîna van dikare bibe alîkar ku wêneyek nû ya fîzîka şokê veke.